Hồng quý Đông Lộ mất mùa, người dân Thạch Đài dành biếu, không cung cấp cho thương lái

Là một trong những hộ sở hữu nhiều gốc hồng “gia bảo” nhất vùng, độ này năm ngoái, vườn nhà bà Lai (thôn Bàu Láng) đã đượm sắc vàng của những quả hồng chín, thương lái nườm nượp tìm đến tận vườn đặt mua. Năm nay, các gốc hồng vuông của người dân Thạch Đài đều trong tình trạng lác đác quả “13 gốc hồng của nhà tôi là chuẩn giống hồng quý Đông Lộ, có cây đã trên 100 năm tuổi. Mọi năm mùa này cây nào cây nấy trĩu quả, nhưng năm nay mất mùa. Cây vẫn ra quả, chất lượng quả vẫn ngon nhưng số lượng không nhiều.” - bà Lai cho biết. Cũng như nhà bà Lai, 7 gốc hồng của gia đình ông Diện (thôn Đông Đài) năm nay cho thu hoạch không đáng là bao. Ông Diện cho biết: “Năm ngoái hồng bắt đầu vào vụ là thương lái đến tận vườn đặt mua cả cây. Đầu mùa giá chỉ 13 nghìn đồng, nhưng gần cuối mùa lên đến 35 nghìn đồng/kg. Năm nay, họ tìm đến từ rất sớm để đặt hàng nhưng chúng tôi không bán vì chẳng ăn thua.” Sở hữu nhiều gốc hồng quý nhất vùng nhưng gia đình bà Lai cũng chỉ thu hoạch được một ít đủ dùng Xã Thạch Đài có một số thôn trồng hồng nhưng thôn Bàu Láng mới là vùng đất chính gốc của giống hồng quý này. Hồng Đông Lộ có hình vuông, vỏ màu xanh, khi chín quả ngả màu vàng, vị vừa giòn ngọt, vừa thơm. Điều đặc biệt của giống hồng này là cứ một năm được mùa thì năm kế tiếp mất mùa, và nếu năm trước thu hoạch hồng khi còn non thì năm sau rất sai quả. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng hồng thì người dân vẫn chấp nhận để hồng già rồi mới thu hái. Hồng đúng độ thường vào tháng 8 âm lịch, lúc quả chuyển dần từ màu xanh sang vàng nhạt Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây, hồng đúng độ thường vào tháng 8 âm lịch, lúc quả chuyển dần từ màu xanh sang vàng nhạt. Sau khi hái, hồng được rửa bằng nước sạch rồi ngâm ngay để cho chất lượng quả tốt và ngon nhất. Buổi sáng hoặc buổi chiều mát là thời điểm hái hồng tốt nhất để giữ được hương vị đặc trưng của loại quả này.

Cây hồng trứng của gia đình chị Thu là một trong những gốc hồng hiếm hoi sai quả năm nay Ngoài giống hồng vuông có từ lâu đời của vùng đất này thì người dân Thạch Đài còn trồng thêm giống hồng trứng. Khác với hồng vuông, hồng trứng hình tròn, khi chín hồng chuyển màu đỏ, quả mọng, vỏ rất mỏng, vị ngon đậm đà. Cách ngâm hồng trứng cũng công phu hơn so với hồng vuông. Nếu hồng vuông ngâm trực tiếp vào nước thì hồng trứng lại chín bằng cách “ngâm hơi”. Hồng già sau khi hái được cho vào túi bóng buộc thật chặt rồi cho vào chậu nước sạch ngâm trong 3 ngày ở chỗ kín. Quá trình ngâm phải đảm bảo không để hồng bị ngấm nước nếu không sẽ khiến quả hồng bị nứt, thối. Năm nay hồng vuông hiếm nên chị Thu chỉ để ăn và biếu mà không bán cho thương lái như mọi năm Chăm chút cho cây hồng trứng đang độ thu hoạch, chị Thu (thôn Bàu Láng) chia sẻ: “Cả vườn chỉ mỗi cây hồng trứng này ra quả, còn mấy cây hồng vuông kia quả đếm trên đầu ngón tay. Năm nay khan hiếm nên từ đầu mùa, nhiều người ở thành phố lên mua nhưng tôi không bán”. Người trồng hồng Đông Lộ không đặt nặng giá trị kinh tế mà quan trọng hơn là giữ gìn được giống cây quý có từ thời cha ông ở vùng đất này Dù mất mùa nhưng người dân trồng hồng ở Thạch Đài cũng không lấy làm buồn bởi với họ, quan trọng nhất vẫn là giữ lại được một giống cây quý. Hầu hết người dân khi được hỏi đều cho biết, năm nay có được ăn thua gì đâu mà bán, chủ yếu để ăn và biếu anh em bạn bè cho mọi người biết đến thức quả ngon từ thời cha ông. Năm nay mất mùa nhưng họ vẫn hy vọng năm sau cây lại sai quả, như quy luật bao đời nay của giống hồng quý này.                                                                                                                            Minh Hà