Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng

Bảo tàng tọa lạc tại số 2, đường 2 Tháng 9, quận Hải Châu, ngay giao lộ Trưng Nữ Vương, Bạch Đằng và 2 Tháng 9. Bảo tàng có tổng diện tích 6.673m², trong đó phần diện tích trưng bày là 2.000m².

Bảo tàng Điêu khắc Chăm là nơi duy nhất trên thế giới còn lưu giữ những bức tượng hơn 1.000 năm tuổi của nền văn hóa Chăm Pa huyền thoại.

Bảo tàng Điêu khắc Chăm là điểm đến của nhiều du khách nước ngoài để tìm hiểu lịch sử, văn hóa Chăm.

Bảo vật Quốc gia - Đài thờ Trà Kiệu

Đài thờ Trà Kiệu - bảo vật quốc gia được làm bằng đá sa thạch xanh xám, có niên đại trong khoảng từ thế kỷ 7 đến thế kỷ 10. Đài thờ được tìm thấy vào năm 1918 tại tháp chính ở di tích kinh đô Trà Kiệu (làng Trà Kiệu, xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam ngày nay). Đây là một đài thờ còn nguyên vẹn 3 phần, gồm: đế thờ, thân thờ và vật thờ với 4 cạnh chạm nổi hoạt cảnh đám cưới của chàng Rama và nàng Sita trong tác phẩm văn học Ramayana - bộ sử thi vĩ đại của người Ấn Độ. Đây được coi là một trong những kiệt tác của nghệ thuật điêu khắc Chăm.

Một bảo vật quốc gia khác: Đài thờ Mỹ Sơn E1

Đài thờ Mỹ Sơn E1 được phát hiện tại tháp E1 thuộc khu đền tháp Mỹ Sơn (huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam), có niên đại thế kỷ 7 - 8 với chất liệu được làm từ đá sa thạch vàng nhạt. Đây là công trình nghệ thuật được lắp ghép từ nhiều khuôn hình chạm nổi mô tả những sinh hoạt đời thường của các tu sĩ Bà-la-môn như: chơi nhạc, đàm đạo, làm thuốc… Tác phẩm đại diện cho phong cách mở đầu của nghệ thuật điêu khắc Chăm. Tượng Bồ tát Tara được dân làng Đồng Dương (xã Bình Định, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) phát hiện vào năm 1978. Đây là bức tượng bằng đồng nguyên chất lớn nhất mang phong cách nghệ thuật điêu khắc Chăm.

Bảo vật quốc gia: Tượng Bồ tát Tara

Tượng cao 1,148m, thể hiện hoá thân của Bồ tát Tara với ngoại hình cân đối, nét mặt hiền hòa, hai tay đưa ra phía trước (tay trái cầm tù và ốc, tay phải cầm hoa sen nở, bên trong có gương sen). Ngoài hình thể, trang phục, kiểu tóc của tượng cũng góp phần khiến cho tác phẩm đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật tạo hình.

Visnu - tác phẩm thể hiện câu chuyện thần thoại về quá trình sáng thế vũ trụ. Thần Visnu với bốn cánh tay, vẻ mặt trầm tĩnh, nằm nghiên trên rắn Ananta bảy đầu. Khi thần thức dậy, một cuốn sen mọc lên từ rốn của thần, trái đất được hình thành từ các cánh hoa và thần Brahma bắt đầu một kỷ nguyên mới. Thần Brahma ngồi trên đóa hoa sen nhưng hiện tại phần này đã bị thất lạc.

Bệ thờ - hiện vật này là phần đế của một đài thờ. Phần thớt giữa gồm 23 bầu vú được chạm khắc đều đặn, tinh xảo. Hai đường gờ bên trên và bên dưới là những dây xoắn với họa tiết kẻ sọc thường thấy trên những tác phẩm tìm thấy ở tháp Mẫm - Bình Định. Kiểu thức trang trí vú phụ nữ phản ánh tập tục thờ Mẫu - Nữ thần Xứ sở theo chế độ mẫu hệ của người Chăm.

Apsara - kiệt tác trong nghệ thuật điêu khắc Chăm

Tóc tượng được tết thành nhiều lọn nhỏ, búi cao hai tầng trên đỉnh đầu. Ở tầng tóc thứ 2 có gắn tượng Phật A Di Đà ngồi xếp bàn. Đây là chi tiết để nhận biết những tác phẩm thể hiện hóa thân Bồ tát. Bức tượng không chỉ mang vẻ đẹp vô cùng thanh thoát, quyến rũ mà còn ẩn chứa sâu bên trong những bí mật của nền văn hóa Chăm. Tác phẩm thể hiện hai vũ nữ Apsara trong tư thế múa uốn cong duyên dáng. Các vũ nữ mặc một loại váy mỏng, được nhận biết qua chiếc tà buông xuống giữa hai chân và thắt nơ ở sau lưng. Khuôn mặt toát lên vẻ đẹp dịu dàng, thuần khiết. Trên cổ, tay và vòng eo được trang trí những chuỗi hạt ngọc chạm khắc tinh xảo. Kế bên các vũ nữ, nhạc công Gandharva đang chơi một loại nhạc cụ dây tên là Tuila.

Đài thờ và các tượng Phật được trưng bày ở Bảo tàng Điêu khắc Chăm.

Trang trí kiến trúc

Vũ nhạc cung đình